همانطور که در اکثر راهنمای خرید سازهای گوناگون آمده است، خرید تنبک نیز با توجه به صرفا برند یا قیمت، فاکتور مناسبی برای خرید یک ساز نمی باشد. یک روش خوب برای خرید تنبک، آشنایی با ساختار و نوع آن می باشد و یا اینکه با یک فروشنده ی قابل اعتماد مشورت کنید.
در مقاله راهنمای خرید تنبک، بعد از توضیحات مختصری در رابطه با ساز تنبک، قصد داریم شما را با انواع مختلف تنبک، انواع برندهای تنبک و همینطور قیمت انواع تنبک آشنا کنیم.
تنبک انواع مختلفی دارد ولی این تنوع در گذشته فقط بستگی به جنس چوب مورد استفاده از پوست آن داشته است می‌توان گفت این ساز در گذشته به شکل های ساده ساخته می شد .
ولی در حال حاضر بسیار متنوع ساخته می شوند که در این قسمت قصد داریم شما را با انواع تنبک آشنا کنیم؛
تنبک یک تکه: یکی ازانواع مختلف تنبک،تنبک یک تکه میباشد،که امروزه به دلیل اینکه کاربسیار زمان بر و سختی است، کمتر دیده میشود. این تنبک ها فقط از یک تکه چوب ساخته می شدند و قیمت بالاتری نسبت به تنبک های چند تکه دارند.
تنبک چندتکه: این نوع تنبک از چند تکه جداگانه ساخته می شود که پس از اتمام کار هر تکه،این تکه ها به یکدیگر متصل میشوند و پوست روی آن کشیده شده و درنهایت تنبک ساخته میشود. ساخت این نوع تنبک در مقایسه با تنبک یک تکه، آسان تراست.
تنبک فایبری: این نوع تنبک ها به راحتی از فایبر گلاس یا پلاستیک فشرده ساخته می شوند. اما ازنظر بسیاری از اساتید موسیقی، مورد تایید نمی باشد که دلیل آن؛ عدم ایجاد صدای دل نشین برای مخاطب می باشد.
تنبک ترکه ای: این نوع تنبک ها از تعداد زیادی تکه ها و ترکه های چوبی ساخته شده است. این نوع از سازهای کوبه ای از سایر انواع تنبک ها سبک تر و راحت هستند.
یکی از بهترین نوع سازهای کوبه ای (ضربه ای) موسیقی ایران، قطعا تنبک است که نواختن این ساز شگردها و روش های فراوانی دارد و با زیر و بم تنبک می شود اهنگ ها و صداهای جالب توجهی برای مخاطب ایجاد کرد. خرید تنبک را باید پس از آشنایی دقیق با مشخصات انواع تنبک خوب انجام داد. از نوازندگان مشهور تنبک می توان به محمد اسماعیلی، جهانگیر ملک، بهمن رجبی و همینطور حسین تهرانی اشاره کرد.
بدنه ی تنبک در زمان های گذشته از فلز، سفال و اکثرا از چوب ساخته میشد ولی امروزه از چوب ساخته می شود. اجزای تنبک از قسمت های زیر تشکیل شده است:
همخوانی انگشتان در نواختن این ساز نکته ی مهمی است. از زمان گذشته تا الان این ساز دچار دگرگونی های زیادی شده است به همین دلیل از این ساز می توان هم بعنوان یک ساز مستقل و تک نواز و هم در گروه نوازی بهره برد.
تنبک شیرانی: استاد رحیم شیرانی از مشهورترین سازندگان در زمینه تولید تنبک های حرفه ای در شهر اصفهان است. تنبک های شیرانی دارای صدایی نرم و دلنشین هستند و همچنین دارای قیمت مناسب برای هواداران و هنرجویانی که مشتاق هستند با ساز با کیفیت تری نواختن تنبک را شروع کنند. همچنین این نوع تنبک برای گروهی که مدتی است تنبک نوازی را شروع کرده اند و قصد حرفه ای شدن در این ساز را دارند، بسیار مناسب است. تنبک های شیرانی دو مهر در دو مدل ساخته شده اند که تفاوت این دو مدل در چوب آنها است.
دراین مدل از چوب های گردو و چنار استفاده می شود و سلامت چوب این تنبک ها از چوب های یک مهر بهتراست. تنبک شیرانی دومهر بسیار ظریف و دقیق ساخته شده است طوری که در ساز هیچگونه صداهای اضافه وجود نداشته باشد.
تنبک حلمی: یکی از اولین و بزرگترین سازندگان سازتنبک در ایران است که همیشه جهت ارتقا این ساز، بسیار تلاش کرده است. تنبک های استاد فریدون حلمی، نه فقط درایران، بلکه خارج ازکشور هم با عنوان برند حلمی عرضه می شود.
تنبک های برند حلمی بیشتر برای اجراهای گروهی به کارمی رود. پوست استفاده شده درتنبک های حلمی، پوست شتر است که صدای خیلی بلندی تولید می کند و به همین دلیل مناسب برای کودکان نمی باشد.
تنبک حلمی ازچوب کاج ساخته میشود و گاها ازپوست گاو هم برای آن استفاده می شود. دلیل استفاده از پوست گاو برای این نوع تنبک ان است که پوست گاو باعث ایجاد صدای بم وکلاسیک دراین ساز می شود.
تنبک قربانی: یکی ازتولیدکنندگان معروف و قدیمی و همینطور معتبر درایران، قربانی است. سازهایی که درکارگاه قربانی ساخته می شوند، از وزن و سبک صدایی شیوا برخوردار هستند و همین ویژگی خوب باعث شده این نوع تنبک ها برای کودکان علاقه مند به تنبک بسیار مناسب باشد. تنبک های ساخته شده درکارگاه قربانی ازچوب گردو می باشد. چوب گردو دارای مقاومت بالا و همینطور باعث مرتعش شدن صدای مناسب در ساز می شود. این تنبک ها از نوع یک تکه می باشد که دارای ساختمان بدنه ی بسیارمقاومی هستند .همینطور پوست استفاده شده در تنبک های قربانی، پوست شتر می باشد که درحجم صدا و بادوام بودن آن موثر است، به همین دلیل بیشتر اساتید موسیقی ایران برای خرید این ساز را پیشنهاد می کنند.
سازندگانی هم وجود دارند که درعین معروف نبودن، سازهای خوبی روانه ی بازار می کنند، ولی با این حال خرید سازهای برند شیرانی و حلمی به علاقه مندان توصیه می شود.
موارد زیادی بر روی قیمت گزاری سازها تاثیر دارد(ازجمله نوع تنبک و برند آن).برای خرید هرنوع ساز موسیقی بهتر است به فاکتورهای کیفی و استانداردهای لازم آن محصول دقت داشته باشید وفریب نام برندهای تولیدکننده را در این نوع خریدها نخورید!
باتوجه به این که انواع مختلف تنبک ها قیمت های متفاوتی هم دارنددراین قسمت به معرفی چندنمونه از تنبک ها به همراه قیمت بروز آن می پردازیم:
درکل قیمت تنبک ها از دویست هزار تومان تا ۸ میلیون تومان بسته به نوع و کیفیت آن متغیر است.
اولین نکته درهنگام خرید تنبک ،انتخاب نوع این ساز است که یا به صورت ترکه ای ساخته شده اند و یا اینکه به صورت چند تکه ایجاد می شوند. به خاطرداشته باشید تنبک های ترکه ای بهتر هستند، زیرا ازتکه های مختلف ایجاد نشده اند و نوازنده صدای بهتری می تواند از آن تولید کند. چوب ساز تنبک نباید گره، زدگی و ترک داشته باشد و همینطور بهتر است توپر و سنگین باشد.
رنگ پوست تنبک در کیفیت و بلندی صدای ان تاثیری ندارد اما قطر پوست تنبک در ایجاد صدای تنبک تاثیر به سزایی دارد. چوب تنبک نباید از اتصال چندتکه چوب باشد، بلکه یک تکه بودن چوب مهم است ومعمولا چوب مورد استفاده برای این سازها، گردو یا توت است.
پوست مورد استفاده برای تنبک معمولا از پوست حیواناتی مثل گوساله، بز یا شتر می باشد و اکثرا از پوست شتر استفاده می شود و رنگ نسبتا تیره ای دارد. همینطور پوست مورد استفاده باید سالم و بدون زدگی باشد و وقتی روی آن ضربه می زنید نباید بیشتر از چند میلیمتر پایین برود و شل نباشد. کاسه ی ساز بهتر است قوس کمی داشته باشد و به طور کامل استوانه ای شکل نباشد.
قاعده ی خاصی برای خوش استیل بودن تنبک وجود ندارد اما در تنبک های باکیفیت اصولا اندازه ی دهانه ی ساز باطول نفیر برابر می باشد. ازخرید سازهای خاتم کاری خودداری کنید زیرا صدای آنها با صدای سایر سازها تفاوتی ندارد و صرفا جنبه ی زیبایی دارد ضمن اینکه درمقایسه باسازهای دیگر، بسیار گران تر است.
یک فروشگاه معتبر را برای خرید انتخاب کنید و مطمعن باشد برای مثال چوبی که به عنوان چوب گردو خریداری کرده اید همان چوب درخت گردو باشد وفریب نخورده اید و مهم تر از همه درصورت داشتن ایرادی بتوانید سازخود را تعویض کنید. تهیه کردن یک کیف مخصوص ساز جهت تسهیل در حمل و نقل آن وهمینطور حفاظت ازساز، یکی ازنکات ضروری درخرید سازمی باشد و برای این منظور پیشنهاد میشود یک کاور با کیفیت برای ساز خود خریداری کنید.
در این مطلب به راهنمای خرید تنبک و نحوه انتخاب تنبک مناسب برای هنرجویان مبتدی و سایر نوازندگان پرداختیم.
درمجموع مرحله ی اول برای انتخاب تنبک خوب، توجه به نوع تنبک و پوست آن است که باید دارای ویژگی های گفته شده باشد. و در مراحله ی بعد توجه به نوع چوب آن باید مرغوب باشد. پس اگرحاضر به پرداخت هزینه ی زیادی برای تنبک نیستید با رعایت نکات گفته شده درمورد پوست و چوب و یکپارچگی آن، تنبک با قیمت مناسبی هم می توانید خریداری کنید.
