امروزه با پیشرفت تکنولوژی و قدرت کامپیوتر بسیاری از سازهای زنده دنیا را می توان شبیه سازی نمود و این باعث شده است بسیاری از تولید کنندگان موسیقی به دنبال استودیوی خانگی باشند. افراد آماتور و حرفه ای می توانند با بهرهگیری از این امکانات، به تنهایی و به سادگی، کارهایی باکیفیت بالا را در […]
ادامه مطلبراهنمایی خرید تار
خرید تار اولین مرحله و لازمه شروع آموزش تار است. قبل از اینکه بخواهید یادگیری ساز تار را شروع کنید نیاز به خرید تار مناسب دارید. اما خرید تار با قیمت مناسب و کیفیت مطلوب که برای برای هنر جویان مبتدی که با تار آشنایی ندارند مشکل است. علاقه مندان ابتدا باید با بخش های مختلف ساز تار، ویژگی های تار، آشنایی کلی با نحوه ساخت تار، قیمت تار و راهنمایی برای تشخیص ساز مناسب آشنا شوند تا با ساز مناسب شروع به آموزش تار نمایند. در این مطلب به راهنمایی جامع خرید تار برای افراد علاقه مند به یادگیری این ساز می پردازیم.
معرفی تار
تار یک از نماد های موسیقی ایرانی است که به عنوان ساز ملی ایران نامگذاری شده است. قدمت ساز تار حدود قرن چهارم هجری است. ساختمان تار از ابتدا شکل متفاوتی داشته و با گذشت زمان به تکامل رسیده و به شکل امروزی آن درآمده است. تار از ساز های کامل ایرانی است که میتوان تمامی دستگاه ها و گوشه های موسیقی ایرانی را با آن نواخت. زیبایی و خاص بون صدای تار این ساز را تبدیل به یکی از محبوب ترین ساز های ایرانی کرده است.
اجزای تار
کاسه تار: کاسه تار از چوب توت ساخته میشود و شامل یک بخش بزرگ به نام کاسه و یک بخش کوچکتر به نام نقاره است. برای ساخته کاسه تار دو تکه از کاسه ساخته می شود و به صورت طولی به هم چسبانده می شود.
پوست تار: روی کاسه تار با یک پوست نازک از جنس شکم بره پوشانده می شود. و با عث زیبا شدن صدای ساز و طنین آن می شود.
دسته تار: دسته سازتار از چوب گردو و قسمت سفید رنگ روی دسته از استخوان قلم شتر ساخته میشود و پس از آماده شدن به کاسه ساز متصل می شود.
سیم های تار: تار دارای شش سیم است که به صورت دو تایی نواخته میشود و شامل دو سیم سفید در پایین، دو سیم زرد در وسط و دو سیم در بالا که یکی سفید و سیم آخر زرد است. در کوک کردن تار سیم ها به صورت دوتایی کوک می شوند.
خرک تار: خرک تار از جنس شاخ بز کوهی ساخته شده و روی پوست قرار میگیرد. سیم های تا از روی خرک عبور کرده و فاصله سیم تا دسته با خرک تنظیم می شود.
سیم گیر: یک بخش در پایین کاسه ساز نصب می شود که سیم به آن وصل شده و از روی خرک رد می شود و به گوشی ساز بسته می شود.
گوشی: گوشی های استوانه ایی چوبی که در بالای دسته ساز بسته می شوند و سیم دور آن ها بسته شده و با چرخاندن آنها کوک می شود. گوشیها معمولا به صورت چوبی ساخته می شوند و نوع دیگر آنها سرپنجه طاووسی است که کوچک تر است.
پرده های تار: رشته هایی که به روی دسته ساز بسته می شوند پرده نام دارد که معمولا از جنس روده گوسفند و یا پلاستیک ساخته می شوند. در تار 28 پرده روی دسته ساز بسته می شود که نت های مختلف را نشان می دهد. برخی از تار ها نیز طول دسته را از قسمت پایین آن کمی بلند تر می کنند و چند پرده دیگر به تار اضاف میکنند که به آن تار سه اکتاو یا دسته وزیری گفته می شود.
معروف ترین سازندگان تار
ساخت ساز تار ظرافت و دقت زیادی نیاز دارد سازنگان تار با تجربه و ساختن ساز های زیاد در این کار استاد میشوند. اساتید معروفی در گذشته بوده اند که با کسب تجربه و ساخت ساز های زیاد به یک استاندارد و الگو برای شکل کاسه تار رسیده اند که صدادهی بسیار خوبی دارد الگوی ساخته شده این اساتید به عنوان الگوی استاندارد توسط سازندگان امروزی نیز استفاده می شود . از اساتید قدیمی و برجسته تارسازی میتوان به یحیی، جعفر صنعت، شاهرخ و .. نام برد که در باره آن ها توضیح می دهیم.
تار یحیی:
نام اصلی این سازنده تار هوهانس آبکاریان بود که به نام یحیی معروف شده است . او از ارامنه اصفهان و متولد 1255 بود. ساخت ساز را از پدرش یاد گرفته بود. پس از یادگیری مقدمات ساز سازی از خلاقیت خود برای ساخت تار استفاده کرده و یک استاندارد برای شکل کاسه تار طراحی کرد که همه تار های خود را طبق آن الگو ساخته است. تار یحیی به دلیل کیفیت صدای مطلوب از گذشته تا اکنون از ساز های معروف و گران قیمت محسوب می شود که مورد تایید اساتید برجسته تارنوازی است. قیمت تار یحیی به دلیل کمیاب بودن آن بسیار بالا است و ساز های باقیمانده از یحیی در قیمت های بالا معامله می شود. یحیی در سال 1310 فوت شد و در اصفهان به خاک سپرده شد.
تار جعفر صنعت
عباس صنعت و جعفر صنعت دو برادر که از بهترین سازندگان تار شناخته می شوند. عباس صنعت از شاگردان یحیی بود و ساخت تار را به برادرش جعفر آموزش داد. تار های ساخت استاد جعفر صنعت در مورد تایید اساتید بزرگ تارنوازی از جمله علی اکبر شهنازی بوده و در اجراها با آن می نواختند.
قیمت تار
قیمت تار به کیفیت ساخت آن و مهارت سازنده آن بستگی دارد. تارهای اساتید معروف به دلیل مهارت و ظرافتی که در ساخت تار دارند در قیمت های بالاتر به فروش می رسد ساختن تار مهارت خاصی میخواهد که اساتید با تجربه و گذشت زمان می توانند سازنده شوند بنابرین سخت تار کار هر کسی نیست و بالا بودن قیمت تار اساتید نشانه دسترنج زیاد و کار با دقتی است که در ساخت ساز انجام می دهند.
بهتر است که در همان شروع آموزش تار از ساز های با کیفیت استفاده کنید تا هم انگیزه بیشتری برای تمرین داشته باشید و هم گوش شما به صدای استاندارد تار عادت کند. با توجه به گران بودن قیمت تار های حرفه ایی ساخت اساتید معروف میتوانید برای شروع کار از سازهای با قیمت پایین تر استفاده کنید اما این نکته را درنظر داشته باشید که هر تاری که خریداری میکنید حداقل استاندارد لازم از نظر ساخت و صدادهی را داشته باشد و از خرید تار بی کیفیت خودداری کنید. از سازندگان معروف تار که مشغول فعالیت هستند می توان استاد محمود فرهمند، استاد یوسف پوریا، استاد خجسته و … نام برد.
با توجه به کیفیت بالا قیمت تار این اساتید بالای 15 میلیون تومان است. و برای اطمینان از اصل بودن حتما این ساز ها را از خود سازنده خریداری کنید.
قیمت تارهای ارزان تر از حدود 3 الی 4 میلیون به بالا است.
نکاتی برای خرید تار مناسب
اگر تصمیم به شروع آموزش تار گرفته اید در مرحله اول نیاز به خرید تار مناسب برای آموزش با قیمت مناسب دارید. تاری را خریداری کنید که استاندارد های لازم را داشته باشد و برای نوازندگی مشکلی برای شما ایجاد نکند و زیبایی های صدا تار را داشته باشد تا به شما انگیزه تمرین و پیشرفت بدهد و از نوازندگی لذت ببرید. در زیر به نکاتی اشاره می کنیم که ویژگی های تار خوب را بشناسید و سازی مناسب انتخاب کنید.
- ساختمان ساز تار استاندارد و مطابق الگوهای استاندارد تار از جمله الگوی شاهرخ و یحیی ساخته شده باشد دقت داشته باشد که کاسه تار تقارن داشته باشد و وزن آن زیاد سنگین یا زیاد سبک نباشد.
- جنس بدنه و دسته ساز از چوب با کیفیت باشد. قبل از خرید همه قسمت های کاسه و دسته ساز را چک کنید تا ترک و یا خراش روی دسته و کاسه ساز نباشد.
خرک تار در صدادهی آن تاثیر دارد بنابرین توجه کنید که جنس خرک تار مرغوب و از شاخ حیوانات باشد و به صورت استاندارد و درست تراش داده شده باشد تا در هنگام مضراب زدن مشکل ایجاد نکند. - نحوه نصب خرک بر روی پوست و ارتفاع خرک طوری باشد که فاصله سیم ها با دسته که اکشن ساز گفته می شود زیاد نباشد چون زیاد بودن اکشن در انگشت گذاری روی سیم ها و همچنین صدای ساز تاثیر منفی می گذارد.
- به جنس پوست تار و نحوه نصب آن توجه کنید پوست تار باید از جنس لایه نازک از معده حیوانات(معمولا بره) باشد و کاملا صاف و بدون لایه چربی و ضخیم نباشد. دقت کنید که به جای پوست از دیافراگم یا چیز های دیگر استفاده نشده باشد.
- گوشی های تار را بررسی کنید که چوب آن پوسیده نباشد و چرخاندن آن برای کوک کردن ساز نرم و راحت باشد.
- حتما قبل از خرید تار با دقت به صدای ساز گو کنید و با آن بنوازید و اگر مبندی هستید از فروشنده بخواهید با ساز بنوازد. صدای تار خوب باید واضح و شفاف و بدون هیچ گونه صدای اضافه مانند صدای گز زدن باشد.
- تمام پرد های تار را روی همه سیم ها امتحان کنید تا صدای گز ویا صدای اضافه نداشته باشد.
- اجرای نت ها ر روی سیم ها و پرده های مختلف تار باید همخوانی داشته باشد و به اصطلاح ساز بالانس باشد.
نحوه نگهداری تار
بعد از خرید تار باید به درستی از آن نگهداری کنید تا آسیب نبیند و و از لحاظ صدادهی دچار مشکل نشود. رعایت نکات زیر برای سالم ماندن تار و جلوگیری از آسیب به شما کمک می کند.
- رطوبت دشمن ساز است بنابرین تار را در معرض رطوبت قرار ندهید. حتما از کاور های ضد رطوبت استفاده کنید و تار را در کاور نگهداری کنید.
- از تکیه دادن ساز به دیوار برای مدت طولانی و همچنین آویزان کردن آن خودداری کنید چون در دراز مدت باعث تغییر شکل دسته تار می شود. زمانی که نمی خواهید نوازندگی کنید بهترین جا برای نگهداری ساز کاور ضخیم و ضد رطوبت است.
- از قرار دادن ساز در محیط های بسیار گرم و بسیار سرد خودداری کنید چون در دراز مدت روی صدای ساز تاثیر منفی می گذارد. ساز را در محیط خشک با دمای معمولی قرار دهید.
- در صورتی که برای مدتی قصد نواختن تار را ندارید سیم های ساز را شل کرده و کوک تار را خالی کنید تا تا به دسته ساز فشار نیاید.
- پوست تار بسیار نازک است و باید از هرگونه ضربه و فشاری محافظت شود.
بسیار عالی توضیح دادید ممنونم
از راهنمایی جامع و کاملتون لذت بردم . موفق باشید